Próba spawalności – SEP1390

Spawanie jest jednym z najważniejszych procesów łączenia metali, które ma ogromne znaczenie w wielu branżach, takich jak przemysł motoryzacyjny, budownictwo czy produkcja maszyn. Ważnym aspektem spawalności jest nie tylko trwałość połączeń, ale także przydatność materiałów pod względem  spawalności.

Spawalność jako zagadnienie techniczne pojawiło się w latach dwudziestych ub.w. wraz z wprowadzeniem spawania jako metody łączenia elementów konstrukcyjnych. W miarę rozwoju technik spawania oraz wprowadzania na rynek materiałów podstawowych o coraz wyższych właściwościach wytrzymałościowych zagadnienie spawalności nabrało szczególnego znaczenia w codziennej praktyce spawalniczej. Rozpatrując spawalność stali, należy zwrócić uwagę na te czynniki, które mogą wpłynąć na kruche pękanie przy spawaniu, a tym samym pozwolą ustalić optymalne parametry, które w najmniejszym stopniu wpływają na to zjawisko [1]. O złożoności zagadnienia spawalności mogą świadczyć różnorakie jej definicje, zawierające niekiedy zawiłą formę i ogólnikowe treści, jak również dziesiątki prób spawalności, stosowane przy jej określaniu.  Jako zagadnienie techniczne pojawiło się w latach dwudziestych ub.w. wraz z wprowadzeniem spawania jako metody łączenia elementów konstrukcyjnych. W miarę rozwoju technik spawania oraz wprowadzania na rynek materiałów podstawowych o coraz wyższych właściwościach wytrzymałościowych zagadnienie spawalności nabrało szczególnego znaczenia w codziennej praktyce spawalniczej. Próba spawalności przez zginanie napawanej płyty ma zastosowanie dla stali konstrukcyjnych o minimalnej granicy plastyczności 235÷355 n/mm kwadratowy i grubości wyrobu min. 30 mm. Celem przeprowadzonej próby jest sprawdzenie zdolności badanego materiału do pochłaniania pęknięć, przy czym sprawdza się, czy pęknięcie powierzchniowe powstałe w wykonanym spoiwie jest pochłaniane przy ciągłym naprężeniu przez strefę wpływu ciepła lub materiał podstawowy.

Materiał metaliczny jest spawalny w danym stopniu, przy użyciu danej metody spawania i w danym przypadku zastosowania, gdy umożliwia, przy uwzględnieniu odpowiednich dla danego przypadku środków ostrożności, wykonanie złącza pomiędzy elementami łączonymi z zachowaniem ciągłości metalicznej oraz utworzenie złącza spawanego, które spełnia wymagania odbioru. na tej podstawie powstał najstarszy, stosowany na szeroką skalę podział, który wyróżnia [2]:

– spawalność metalurgiczną (związaną z właściwościami użytych materiałów, zależną od składu chemicznego i mikrostruktury stali, zawartości gazów i wtrąceń niemetalicznych itp.);

– spawalność konstrukcyjną (wynikającą z rodzaju konstrukcji spawanej i jej sztywności, rodzaju i przekroju spoin oraz łączonych elementów);

– spawalność operatywną – technologiczną (związaną z wybraną metodą spawania i zależną od warunkówspawania, tj. natężenia prądu spawania, średnicy elektrody, prędkości spawania, techniki spawania, temperatury spawanego elementu);

– metody teoretyczne, dotyczące przede wszystkim spawalności lokalnej i mające na celu analizę przemian stali w procesie spawania oraz analizę właściwości materiału w strefie wpływu ciepła;

– metody praktyczne, obejmujące ogólne zagadnienia spawalności, w tym zjawisko pękania występujące w złączach spawanych w czasie procesu spawania, bezpośrednio po jego zakończeniu oraz w okresie następnych kilku dób (praktycznie 48 h).

Przykładowa próba SEP